
قبوستان را «سرزمين بستر رودخانه خشك» مينامند، اما ۴۰ هزار سال پيش، اين منطقه در شرق جمهوري آذربايجان سرسبز بود. پس از آخرين عصر يخبندان، مردم غارنشين گوزن و بز شكار ميكردند و از دشتها و چمنزارها غذا برداشت ميكردند و از درياي خزر ماهي صيد ميكردند. با مجله دلتا همراه باشيد تا تاريخ هزارساله اين منطقه را در پارك ملي قبوستان ورق بزنيم و با يكي از اولين آلات موسيقي بشر آشنا شويم.
پس از شكلگيري اولين تمدنهاي بشر، گردشگران از شرق و غرب به قبوستان سفر ميكردند و در غارهاي آهكي اقامت ميكردند و تا قرن بيستم رد پاهايي از خود روي ديوارهاي اين پناهگاهها به جا گذاشتهاند. اين آثار سنگي در قلب پارك ملي قبوستان ، موزهاي روباز و منحصربهفرد، قرار دارد. در اين فلات سنگ آهكي در منطقه نيمه كويري، بيش از ۶ هزار حكاكي روي سنگ و صخره وجود دارد كه با نام «سنگنگاره» شناخته ميشوند.
اشكال هنري باستاني
سنگ نگارهها، باستانيترين آثار هنري است كه از تمدن بشر به جا مانده است. موسيقياي در ارتباط با هنر سنگي وجود داشت؛ همچنين رقص، هنر و نقاشي نيز با اين آثار مرتبط بودند. اما اين روزها فقط سنگ نگارههاي روي ديوار به جا ماندهاند. در اين كنده كاريها ميتوان تصوير جنگجويان، گاو نر، گوزن و بز، صحنههاي از ماهيگيري و تصاويري از جانفشاني مردمان آن دوره ديده ميشود.
اين پناهگاهها به مدت چندين هزار سال هم محل زندگي انسانها بودند و هم محل عبادتشان. مراسمهاي مذهبي و جادويي و همچنين عبادت اجداد و كوهستانها نيز در اين غارها برگزار ميشد.
سنگهاي آوازخوان، آلت موسيقي اوليه
قاوال داش (كه در زبان تركي به معني سنگ دايره زنگي است) كه در ورودي اين پارك ملي قرار دارد، يكي از ۴ سنگ آوازخواني است كه در قبوستان كشف شده است. زماني كه سنگهاي كوچك به اين سنگ سنگين با ارتفاع ۲ متر برخورد ميكنند، صدايي شبيه به صداي سنگ توليد ميشود. اين صدا و طنين عجيب بهخاطر وجود حفرههاي ميكروسكوپي داخل صخره است كه در نتيجه آب و هواي خشك و تاثيرات گاز طبيعي موجود در منطقه به وجود آمده است.
امروزه گردشگران ميتوانند اين آلت موسيقي اوليه را به صدا درآورند و ريتمهايي بنوازند كه هزاران سال قبل، مردم اين منطقه مينواختند. هر يك از اين سنگها نشانههاي خاص خود را دارند. آنها ساليان زيادي مورد استفاده قرار گرفتهاند.
پيشنهاد مطالعه: شما را دعوت ميكنيم به مطالعه مطلب ارزشمند دهكده عجيب و مرموزي كه دفن شده است!